Krant / De Beslissende Film van Ewald Engelen
'Ik herken Mephisto en Serpico in mijzelf'
"De films Serpico en Mephisto dienen als kompas van mijn morele integriteit. De hoofdrolspelers zijn tegenpolen. Serpico is een hippie bij een New Yorks politiecorps die de corruptie wil bestrijden. Hij doet dat tegen de heersende consensus in en met gevaar voor eigen leven. Mephisto gaat over een acteur die zijn ziel verkoopt aan het naziregime om zijn ambitie te kunnen volgen. Hij verraadt zijn collega's, maar wordt daarmee wel intendant van het Berlijns toneel. Iedereen hoopt natuurlijk te handelen als Serpico en we proberen ons verre te houden van de Mephistofiguur. Maar als ik eerlijk ben, herken ik beide personages in mijzelf.
"De laatste jaren ben ik een publiek figuur geworden en daarbij neem ik stevige standpunten in die lang niet altijd geapprecieerd te worden. In 2011 hield ik als bijzonder hoogleraar Etnisch Ondernemerschap bijvoorbeeld een oratie waarin ik betoogde dat we niet met een multicultureel drama, maar met een multicultureel succes te maken hebben. Daarna ontving ik nare e-mails met verkapte dreigementen jegens mijzelf en mijn gezin. Het riep de vraag op wat mijn plicht is ten opzichte van mijn eigen morele integriteit en welke offers ik daarvoor brengen wil.
"Ik meen dat ik een publieke verantwoordelijkheid heb om standpunten die weinig gehoord worden naar buiten te brengen. Toch heb ik destijds besloten om me niet langer te mengen in het debat, omdat ik geen risico wilde lopen. Nog steeds twijfel ik wel eens als ik op Twitter discussies voorbij zie komen over de multiculturele samenleving. Ik zou iets waardevols kunnen inbrengen, maar negeer het uiteindelijk toch. Is dat niet zwak van mij? Ik kan allerlei argumenten verzinnen om het goed te praten, maar eigenlijk ben ik hierin gewoon een slappe lul.
"Een kleine Serpico zie ik ook wel eens in mijzelf hoor. Bijvoorbeeld toen ik pleitte voor een referendum over Europa. Als snel werd ik weggezet als een lunatic die zijn gezond verstand verloren was. Het leidde tot uitsluiting van de elite en journalisten gingen me anders behandelen. Toch blijf ik bij mijn menig en dat vind ik wel enigszins moedig van mezelf. Het is makkelijker om je te scharen onder het heersende verhaal."